โรคอ้วนเป็นตัวการที่ทำให้เกิดโรคเรื้อรังต่าง ๆ ตามมามากมาย ดังนั้นการรู้เท่าทันโรคอ้วน ไม่ปล่อยให้ตัวเลขน้ำหนักพุ่งเกินเกณฑ์ และควบคุมปริมาณไขมันให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม จะช่วยให้ห่างไกลโรคอ้วน สุขภาพดีได้ในทุกช่วงวัยของชีวิต
โรคอ้วน คืออะไร?
โรคอัวน (Obesity) คือ ภาวะที่ร่างกายมีการสะสมไขมันมากเกินกว่าปกติหรือมากเกินกว่าที่ร่างกายจะเผาผลาญ จึงสะสมพลังงานที่เหลือเอาไว้ในรูปของไขมันตามอวัยวะต่างๆ ซึ่งมีความเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาสุขภาพ เช่น เหนื่อยง่าย หายใจลำบาก ทำกิจกรรมต่าง ๆ ยากลำบากขึ้น สูญเสียความมั่นใจ และเป็นสาเหตุของการเกิดโรคเรื้อรังต่างๆ ตามมา เช่น โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคหลอดเลือดหัวใจ ไขมันพอกตับ และยังเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดการเสียชีวิตก่อนวัยอันควร
นอกจากนี้ รูปลักษณ์ภายนอกอาจทำให้รู้สึกไม่มั่นใจในตนเอง นำไปสู่การเกิดปัญหาด้านความสัมพันธ์กับผู้อื่น การเข้าสังคม ไปจนถึงปัญหาสุขภาพจิตอย่างภาวะซึมเศร้าตามมาด้วย
โรคอ้วนมีกี่ประเภท?
โรคอ้วนที่ผลร้ายต่อสุขภาพมีอยู่ 2 ประเภท คือ
- อ้วนลงพุง เป็นการสะสมของไขมันบริเวณช่องท้องและอวัยวะภายใน เช่น ตับ ไต ลำไส้ กระเพาะอาหารและอื่นๆ
- อ้วนทั้งตัว คือการมีไขมันทั้งร่างกายมากกว่าปกติ โดยมิได้จำกัดอยู่ที่ตำแหน่งใดตำแหน่งหนึ่งโดยเฉพาะ
สาเหตุโรคอ้วน
แบ่งออกเป็น ปัจจัยภายใน และปัจจัยภายนอก ซึ่งส่วนใหญ่แล้วผู้ที่เป็นโรคอ้วน มักมีสาเหตุจากปัจจัยภายนอก เพราะมีพฤติกรรมการรับประทานที่ตามใจตนเอง จนทำให้รับประทานเกินความต้องการของร่างกาย
ปัจจัยภายนอก ได้แก่
- การบริโภคอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพ
- รับประทานอาหารที่ให้พลังงานสูง เนื้อ ไขมัน แป้ง ของหวาน
- รับประทานไม่เป็นเวลา กินจุบกินจิบ
- เครื่องดื่มแคลลอรี่สูง
- นั่งๆ นอนๆ เป็นส่วนใหญ่
- การไม่เคลื่อนไหวร่างกาย หรือขาดการออกกำลังกาย
- การเลิกสูบบุหรี่
- การขาดการนอนหลับ
- ความพยายามในการลดน้ำหนักอย่างไม่ถูกต้องก่อนหน้า
ปัจจัยภายใน ได้แก่
- ความผิดปกติของต่อมไรท่อ เช่น ต้อมใต้สมอง ต่อมไทรอยด์
- ภาวะเครียด
- จิตใจและอารมณ์
- การตั้งครรภ์
- ไมโครไบโอม
- กรรมพันธุ์ ปริมาณไขมันในร่างกายมีแนวโน้มที่จะมีความสัมพันธ์กับพันธุกรรม นอกเหนือจากไขมันส่วนเกินในร่างกายแล้ว พันธุกรรมอาจมีส่วนในการเปลี่ยนอาหารเป็นพลังงาน การเผาผลาญแคลอรี่ รวมไปถึงการควบคุมความอยากอาหาร
- โรคประจำตัว เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง
- โรคอ้วนอาจเป็นผลมาจากปัญหาทางการแพทย์บางอย่าง เช่น โรคข้ออักเสบ โรคเนื้องอกต่อมใต้สมอง และกลุ่มอาการพราเดอร์-วิลลี่
- การรับประทานยาบางชนิด ซึ่งเป็นผลข้างเคียงของยา เช่น ยาต้านอาการชัก ยาเบาหวาน ยาต้านอาการซึมเศร้า สเตียรอย ด์และเบต้าบล็คเกอร์
- อายุ เนื่องจากอายุมาก จะมีการใช้พลังงานน้อยลง
- แม้ว่าโรคอ้วนจะเกิดขึ้นได้ในทุกช่วงอายุ แต่ระบบบางอย่าง เช่น ฮอร์โมน การเผาผลาญและปริมาณของกล้ามเนื้อ จะเปลี่ยนไป และส่งผลต่อการควบคุมน้ำหนักตัว
อาการโรคอ้วน
อาการของโรคอ้วน หรือภาวะน้ำหนักเกิน โดยทั่วไปคนไข้จะได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคอ้วนหากดัชนีมวลกายหรือ BMI สูงถึง 30 หรือมากกว่า ค่าดัชนีมวลกายสามารถประมาณไขมันในร่างกายได้ แต่ไม่สามารถวัดไขมันในร่างกายได้อย่างแม่นยำ ค่าดัชนีมวลกายอาจสูงในคนที่มีกล้ามเนื้อมาก ซึ่งอาจไม่มีไขมันส่วนเกินในร่างกายได้เช่นกัน
ซึ่งโรคอ้วน สามารถบ่งบอกได้ว่าอ้วนช่วงไหน มีสาเหตุเกิดจากพฤติกรรมอะไร มาดูกันว่าคุณมีไขมันสะสมช่วงไหนมากเป็นพิเศษ และเกิดจากอะไรเพื่อการแก้ไขปัญหาให้ได้อย่างตรงจุด เพื่อลดอาการเสี่ยงต่อโรคอื่น ๆ ตามมา
- อ้วนช่วงบน คือการได้รับน้ำตาลและอาหารที่มากเกินไป
- อ้วนกลางหน้าท้อง อาจเกิดจากภาวะซึมเศร้าและความเครียดลงกระเพาะ
- อ้วนช่วงล่าง เกิดจากการแพ้อาหารที่มี Gluten จากขนมปังหรือธัญพืช
- บริเวณหน้าท้องบวม เกิดขึ้นจากการดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป หรือเกิดจากระบบหายใจลำบาก
- อ้วนบริเวณช่วงล่างลงไปถึงขา เกิดจากพันธุกรรมหรือหรือเกิดในช่วงระยะเวลาของการตั้งครรภ์
- อ้วนช่วงท้องด้านบน และด้านหลังยื่น เกิดจากพฤติกรรมที่ไม่ค่อยขยับตัว เนื่องจากร่างกายไม่ได้ใช้อวัยวะในการเคลื่อนไหวเลย หรือคนที่ชอบอยู่นิ่งๆ ไม่ใช้อวัยวะในร่างกายเลยทำให้เป็นโรคอ้วน
การรักษาโรคอ้วน
เป้าหมายของการรักษา คือ การเข้าถึง และรักษาน้ำหนักให้แข็งแรง คุณอาจปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและนิสัยบางอย่างของคุณหรือแพทย์อาจแนะนำทีมผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพรวมทั้งนักกำหนดอาหารที่ปรึกษาด้านพฤติกรรมหรือผู้เชี่ยวชาญด้านโรคอ้วนอาจทำงานร่วมกับคุณเพื่อสร้างโปรแกรมลดน้ำหนักที่ช่วยให้คุณเข้าใจและสามารถปฏิบัติตามแผนได้ ได้แก่
- การเปลี่ยนแปลงอาหาร คือ การลดแคลอรี่ และฝึกนิสัยการกินที่ดีต่อสุขภาพ แผนการรับประทานนี้อาจใช้เวลาประมาณหกเดือนขึ้นไปโดยดำเนินการต่อเนื่องอย่างน้อยหนึ่งปี
- การลดปริมาณแคลอรี่
- ทำให้อิ่มโดยการเลือกรับประทาน เช่น การบริโภคผักและผลไม้จำนวนมากที่มีแคลอรี่น้อย
- เลือกอาหารที่ดีต่อสุขภาพ
- การจำกัดปริมาณอาหารบางกลุ่ม เช่น คาร์โบไฮเดรตและไขมัน
- การทดแทนมื้ออาหาร
- การออกกำลังกายและการทำกิจกรรมเพื่อสุขภาพ
- ยาลดน้ำหนักทางการแพทย์ คือ ขั้นตอนและการผ่าตัดบางอย่าง เช่น
- ขั้นตอนการส่องกล้องเพื่อลดน้ำหนัก
- การผ่าตัดลดน้ำหนักเช่น
- การผ่าตัดลดขนาดกระเพาะอาหารโดยการทำ Bypass
- แถบรัดกระเพาะอาหารที่ปรับได้
- การผ่าตัดลำไส้เล็กส่วนต้น (Biliopancreatic diversion with duodenal switch)
- การผ่าตัดเพื่อลดขนาดกระเพาะอาหารแบบ Gastric sleeve
- การรักษาอื่น ๆ เช่น การสกัดกั้นสัญญาณประสาท
ตรวจโรคอ้วน ที่ภูเก็ตตรวจได้ที่ไหน?
ภูเก็ต เมดิคอล คลินิก ให้บริการที่ใกล้ชิด ด้วยทีมแพทย์เฉพาะทาง พร้อมทั้งทีมงานที่มีความชำนาญ พร้อมให้คำปรึกษาและ การรักษา โดยคุณสามารถเข้ารับบริการได้ทั้ง walk-in หรือนัดหมายล่วงหน้า เพื่อความสะดวกรวดเร็วในการเข้ารับบริการ
ช่องทางการติดต่อ
สาขาลากูน่า
- ภูเก็ต เมดิคอล คลินิก สาขาลากูน่า ตั้งอยู่ที่ 58/1 ตำบลเชิงทะเล อำเภอถลาง จังหวัดภูเก็ต 83100
- เปิดบริการทุกวัน จันทร์ – อาทิตย์ 09.00 – 21.00 น.
- สอบถามผ่าน Line id. @pmcphuket (มี @ ด้วยนะครับ)
- เบอร์โทรติดต่อ 096 236 2449
- แผนที่คลินิก https://maps.app.goo.gl/SXaeLrSU9Lx47YPH6
- จองคิวตรวจออนไลน์ https://pmclaguna.youcanbook.me
สาขาในเมือง
- ภูเก็ต เมดิคอล คลินิก สาขาเมืองภูเก็ต ตั้งอยู่ที่ 41/7-41/8 ตำบลตลาดเหนือ อำเภอเมืองภูเก็ต จ.ภูเก็ต 83000
- เปิดบริการทุกวัน จันทร์ – อาทิตย์ 09.00 – 20.00 น.
- สอบถามผ่าน Line id. @pmcphuket (มี @ ด้วยนะครับ)
- เบอร์โทรติดต่อ 096 288 2449
- แผนที่คลินิก https://maps.app.goo.gl/yeU9qNArGg3qdwZw9
- จองคิวตรวจออนไลน์ https://pmctown.youcanbook.me
สาขาหอนาฬิกา
- ภูเก็ต เมดิคอล คลินิก สาขาหอนาฬิกา 206/8 ถ. ภูเก็ต ตำบลตลาดใหญ่ อำเภอเมืองภูเก็ต ภูเก็ต 83000
- เปิดบริการทุกวัน จันทร์ – อาทิตย์ 10.00- 20.00น. (ช่วงเเรก)
- สอบถามผ่าน Line id. @pmcphuket (มี @ ด้วยนะครับ)
- เบอร์โทรติดต่อ 096 696 2449
- แผนที่คลินิก https://maps.app.goo.gl/svPvTabmmD1DHe9v9
- จองคิวตรวจออนไลน์ https://phuketmedicalclinic.youcanbook.me
